Waterschatten

Als kritische columnist ben ik altijd extra blij als ik ook eens de loftrompet kan steken.
Vorig jaar was ik al enorm enthousiast over de Pampus-manifestatie. Dat er een serieuze crisis nodig is om alle kikkers in de kruiwagen eindelijk eens dezelfde kant op te laten springen is wat jammer, maar het resultaat was indrukwekkend en hartverwarmend. Voor het eerst in meer dan een halve eeuw chartergeschiedenis was er een gezamenlijk optreden, onder de bezielende leiding van enkele schippers die er wonderwel in slaagden om alle lijnen strak te houden, te blijven verbinden en ook nog een solide presentatie neer te zetten in de media.
Ik ken de ontstaansgeschiedenis en weet dat dat veel onbezoldigde 80-urige werkweken heeft gekost, met eindeloos veel overleg en zelfs een mediatraining (slim!). En het resultaat was ernaar. Complimenten zijn dus op hun plaats voor de regisseurs, en net zo voor alle collega’s die inzagen dat zich voegen onder deze regie belangrijker was dan de eventuele eigen opvattingen over hoe het misschien nog beter kon.
En het had effect. De nood werd gezien en erkend, en leverde een apart steunfonds voor de bruine vloot op van 15 miljoen. Helaas is daar, met dank aan Mona Keizer, nog altijd geen stuiver van uitgekeerd. Blijkbaar is het gemakkelijker om een tot de nok toe met stronteigenwijze schippers gevulde bedrijfstak op één lijn te krijgen dan dat de overgeorganiseerde overheid een harde belofte met een beetje tempo uitvoert.
Daar kunnen we over mopperen, maar we moeten ook constateren dat een jaar later nog maar weinig bedrijven echt zijn omgevallen. De nood is er niet minder om, maar het toont wel de buitengewone flexibiliteit en overlevingskracht van de ondernemers aan. Met de overheidssteun die er wél was, aangevuld met bijbanen, creatieve ideeën, varen wat er nog te varen viel en zelfs succesvolle crowdfunding hielden veel schippers het hoofd boven water en liet de branche, na Pampus, andermaal zien dat het onmogelijke best kan, als je maar wilt.
Dat leidde bovendien tot een initiatief dat in dit kader bijzondere aandacht en lof verdient. Met dank aan de BBZ en met subsidie van de gezamenlijke Maritieme Fondsen werd in no-time ‘Waterschatten’ gemaakt: een korte film die het unieke karakter laat zien van de bedrijfsmatig werkende erfgoedzeilvloot en zijn aanpalende ambachten, voortreffelijk geproduceerd, met aansprekende hoofdpersonen die ook nog eens de juiste dingen zeggen. Kwiek, kloek en krachtig.
Ik stuurde de link van de film naar mijn vrienden en kreeg niets anders dan razend enthousiaste reacties. De meesten hebben geeneens verstand van schepen, maar vaak wel van publiekscommunicatie. En dit is wat bij ze overkomt:
Hier staat een bloeiende bedrijfstak, breder dan enkel de schepen; een nationaal cultureel erfgoed dat trots, schoonheid en zelfbewustzijn uitstraalt en dat het meer dan waard is om gekoesterd en behouden te worden.
In het kielzog werden nog twee, kortere maar ook zeer aansprekende filmpjes gemaakt over de binnenvaart en de zeevaart. En met hulp van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen kwamen er nog meer filmpjes, ditmaal met meer zakelijke informatie, maar even boeiend in beeld gebracht.
Het heeft dik een halve eeuw geduurd voordat er zo’n eensgezind en enthousiasmerend beeld kon worden geproduceerd. Waar een crisis al niet goed voor is!
En tja, daar schuilt natuurlijk ook een gevaar in.
Als die 15 miljoen euro eindelijk loskomt en de ergste nood gelenigd is, met hopelijk een minimum aan failliete bedrijven en weer volop vaardagen, dan is het de vraag of de saamhorigheid, die zo belangrijk is voor de positieve uitstraling én de marketing, behouden kan blijven. Gelukkig is er een initiatief van een aantal stevige partners om de chartervloot als nationale trots beter op de kaart te zetten. Ik hoop van harte dat dat leidt tot een gezamenlijke mediastrategie, die sterker blijkt dan de promotie die ieder tot nu toe voor zich maakte.
Bij wijze van voorschot pleit ik alvast voor een jaarlijks terugkerend gezámenlijk seizoensopeningsmoment, dat het schitterende beeld van de film ‘Waterschatten’ bevestigt en bestendigt. Eén jaarlijkse vlootdag voor alle zeilende zee- en binnenschepen, die zich dan overal in het land presenteren. Dat is een sterk en optimistisch beeld waarmee je tenminste de landelijke media haalt. Het kan het begin zijn van een nationale trots die hopelijk leidt tot de erkenning van de bruine vloot als materieel en immaterieel cultureel erfgoed.
Dat vereist wel een coördinerend mediateam, dat namens de hele vloot, met minstens dezelfde presentatiekwaliteit als bij Pampus de persmomenten coördineert. Alle kikkers: éven opnieuw dezelfde kant op springen. Maar als je eenmaal weet hoe mooi dat eruit kan zien, is het een eitje. Doen!